Welke soorten bijen zijn er allemaal in Nederland?

Wildbloemen close-up

Er zijn in Nederland honderden soorten bijen. Er vliegen hier wel meer dan 350 verschillende wilde bijen rond! Toch kennen de meeste mensen maar een paar bijensoorten. Vooral honingbijen en hommels zijn erg bekend. Hommels zijn natuurlijk gemakkelijk te herkennen aan hun behaarde lijf. Ze behoren dan ook tot de bekendste bijen van Nederland. Maar er zijn nog veel meer prachtige bijen in Nederland, zoals de slobkousbij en de metselbij. Er zijn eigenlijk te veel bijensoorten om op te noemen. We bespreken daarom een paar van de verschillende groepen waar ze toe behoren. Hopelijk heb je aan het eind van deze blog iets nieuws geleerd over de Nederlandse bijensoorten. Misschien herken je ze straks zelfs wel in de tuin!

De verschillende Nederlandse bijensoorten

We kunnen de Nederlandse bijen verdelen in 6 families, 13 subfamilies en 34 geslachten. Dat zijn natuurlijk nog veel te veel om allemaal te bespreken. Daarom kozen we een paar interessante geslachten met de veel verschillende soorten bijen.

Wespbijen (49 soorten)

Wespbijen vormen de grootste groep parasitaire bijen. Parasitair betekent dat het dier zichzelf ten koste van een ander dier in stand houdt. Het zal je niet verbazen dat wespbijen erg veel op wespen lijken. Ze hebben dezelfde geel-zwarte tekeningen op het lijf en hebben net als veel wespen een relatief smalle taille. Dit heet in de biologie mimicry of mimicrae. Dit is een fenomeen waarbij verschillende diersoorten op elkaar lijken om andere soorten af te schrikken. Omdat het parasieten zijn hoeven ze geen stuifmeel te verzamelen. Wespbijen hebben daarvoor dan ook geen specialistische organen zoals andere bijen die wel hebben. Vrouwelijke wespbijen leggen hun eitjes in het nest van andere soorten bijen zoals zandbijen. Zodra de larve uitkomt doodt het de eitjes van de gastheer. Daarna eet het de hele voorraad stuifmeel en nectar op. Het blijven immers bijen!

Wespbij op gele bloem

Hommels (29 soorten)

De hommel lijkt op het zwaardere neefje van de bij. Toch behoren hommels ook tot de familie Apidae, net als andere soorten bijen. Het meest herkenbare aan deze forse bijen is natuurlijk hun gekleurde harige lijf. In tegenstelling tot de meeste bijen vliegen hommels ook bij koudere temperaturen. Hun vleugelspieren zijn namelijk niet alleen bedoeld om mee te vliegen; ze warmen zich er ook mee op! Dat doen ze door hun vleugels als het ware los te koppelen van de spieren. Door de vleugelspieren vervolgens heel snel te laten trillen warmen ze zichzelf op.

Aardhommel op bloem

Zandbijen (77 soorten)

Zandbijen zijn verreweg de grootste groep bijen in Nederland. Er komen welgeteld 77 verschillende soorten zandbijen voor in ons kleine landje. In België zijn dat er zelfs bijna 100! Omdat er zoveel soorten zijn is het niet mogelijk om specifieke vliegtijden te noemen. Sommigen vliegen in de lente uit terwijl andere zandbijen in het midden van de zomer uitvliegen. Ook qua uiterlijk en nestgedrag variëren zandbijen onderling erg sterk. Toch zijn er enkele overeenkomstige kenmerken. Zo hebben ze een relatief korte tong en hebben ze speciale verzamelharen op hun achterpoten.

Zandbij op bloem

Maskerbijen (25 soorten)

De naam verklapt het eigenlijk al een beetje, maar maskerbijen danken hun naam aan hun opvallend gekleurde gezicht. Hun maskers zijn meestal wit of geel. De vrouwtjesbij heeft vaak twee gele strepen tussen haar ogen. Soms hebben de bijen enkele rode delen op het achterlijf. De maskerbij verzamelt het stuifmeel niet met speciale haren op hun onderzijde of hun achterpoten zoals veel andere soorten bijen dat doen. In plaats daarvan verzamelen ze het in hun krop. De krop is een soort inwendig zakje bij hun keel voor tijdelijke opslag. Maskerbijen nestelen zich over het algemeen in holle stengels van bijvoorbeeld riet.

Maskerbijen op basilicumbloemen

Zo vind je gemakkelijk alle soorten bijen in Nederland

We hebben in Nederland een aantal enthousiaste bijenliefhebbers die hun tijd en energie steken in het opzetten van een openbare database. In deze databases staan alle bijensoorten en hun drachtplanten die in Nederland voorkomen. Dus heb je een wilde bij gespot en wil je weten welke bijensoort het is? Gebruik dan een van deze geweldige bronnen:

De informatie die wij in deze tekst gebruiken komt van deze geweldige websites. Het werk van deze uiterst toegewijde kenners zorgt ervoor dat we met zijn allen kunnen werken aan een betere toekomst voor de Nederlandse bij. Wij staan op de schouders van reuzen.

Wil je weten hoe wilde bijen en honingbijen van elkaar verschillen? Lees dan ‘Het verschil tussen wilde bijen en honingbijen’.